İstanbul Boğazı İstilası! "Kazak Şaykaları"

1625 ŞAYKA SALDIRISI

    1625

    Osmanlı tarihi her ne kadar zaferler ve şöhret dolu bir tarihle dolu olsa da, geçmiş dönemlerde en parlak çağında bile Karadeniz de "Kazak" istilasına uğramış. Ancak burada söz konusu Kazaklar bizim bildiğimiz, ve akraba olduğumuz "Kazak Türkleri" değil. Söz konusu kazaklar, Ukrayna merkezli bir Ortodoks Halk gurubudur. Bu grup, 16. yüzyılın sonlarından itibaren Osmanlı'nın Karadeniz kıyılarında periyodik olarak yağma yapıyorlar. Bu yağmalar ciddi sorun çünkü, belli bir zaman aralığında bu yağmalar sebebiyle, İstanbul ve bazı illerde kıtlık yaşanıyor hatta ve hatta Viyana kuşatmasının aksamasına ve kaybedilmesine bağlı sebepler arasında gösteriliyor. Öyle ki ünlü tarihçiler bile bu çok bilinmeyen yağma konusunda "Böyle mel'unluk hiç görülmemiştir." diye bahsediliyor. 

    

    Kazaklar, "Şayka" adı verilen ufak ve manevra, hız kabiliyeti yüksek, korsan gemicik/şayka ile 16. yüzyıl sonlarından itibaren, 5 Ekim 1625'e kadar İstanbul'u rahatsız ve tedirgin edecek bir şekilde Osmanlı'nın Karadeniz kıyılarına baskınlarda bulundu. Hatta en son Yeniköy'e kadar inen ve burayı da ciddi anlamda yağma ve tahrip eden Kazaklar, en sonunda 5 Ekim 1625 tarihinde, Topal Recep Paşa komutasında ki 43 Kadırga ile Karaharman açıklarında karşı karşıya geldi. Sayı üstünlüğü olarak şaykalar üstündü, her bir Kadırgaya nedeyse 20-30 şayka düşüyordu, her şayka da ise 50 Kazak bulunuyordu. Muhabere gün boyu sürdü ve rüzgarın Osmanlı lehine dönmesiyle zafer kaçınılmaz oldu. 

    Şaykalar'ın 70'i batırıldı, 172'si ele geçirildi ve 781 Kazak esir edildi. Donanma İstanbul yolunda fırtına yüzünden 4 gemisini kaybetse de, İstanbula muzaffer bir şekilde girdi. Karharman deniz muharebesiyle, Osmanlı, Kazaklara en büyük darbesini vurdu. O tarihten itibaren Kazakların Karadenize saldırıları ciddi anlamda azaldı. Nitekim bu da durdurmaya yetmedi. Varlığını Karadeniz'in Kuzeyinde sürdürmeye devam etmeyi başaran Kazaklar, denizden Osmanlıyı rahatsız edemese de, 1637 yılında Azak Kalesini ele geçirmeyi başardı.